Mithat Yurdakul / ANKARA – Türkiye’de e-ticaret hacmi 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 115.15 artarak 1.85 trilyon liraya ulaştı. İnternet alışverişinde öğretmenler günü gibi özel günler ve kasım kampanyalarında artış görülürken, koronavirüsün de etkilediği süreçte, internetten gıda alışverişleri arttı, seyahat harcamaları düştü. E-alışverişe daha çok gençler ilgi gösterirken, alım kanalı olarak ağırlıkla mobil uygulamalar tercih edildi.
Ticaret Bakanlığı’nın ‘Türkiye’de E-Ticaretin Görünümü Raporu’na göre e-ticaret hacmi 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 115.15 artarak 1.85 trilyon liraya ulaştı. İşlem sayısı ise bir önceki yıla göre yüzde 22.25 artarak, 5.87 milyar adet olarak gerçekleşti. 2024 yılında ise e-ticaret hacminin 3.4 trilyon lira ve işlem sayısının da 6.67 milyar adet olacağı öngörülüyor. E-ticaret hacminin genel ticaret hacmine oranı, 2019 yılında yüzde 10.1 iken, 2023’te yüzde 20.3’e ulaştı. 2023 yılında e-ticaret hacminin gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) içindeki payı da 6.8 oldu.
Hangi gün ne alındı?
Gün bazında, öğretmenler gününde en yüksek e-ticaret hacmine ulaşılırken, Kurban bayramının başlangıcı, deprem ve yılbaşı günleri ile Ramazan bayramının ilk gününde ise en az internet alışverişi gerçekleştirildi. Dönem olarak, yoğun kampanyalar nedeniyle kasım ayında en fazla e-ticaret yapıldı, kasımda e-ticaret hacmi yıl, aylık ortalamalarının yüzde 50 üzerine çıktı. Yıl genelinde 403 TL olan alışveriş sepeti ortalaması kasım ayında 508 TL’ye ulaştı. Sevgililer Günü’nde ayakkabı, cep telefonu, gömlek, dizüstü bilgisayar ve elektrik süpürgesi internetten en çok alınan ürünler oldu. Anneler günü için elektrik süpürgesi, ayakkabı, cep telefonu, çiçek, airfryer ve fritöz alınırken, kasım kampanyalarında ise ayakkabı, gömlek, cep telefonu, mont ve ceket öne çıktı.
Depremzedeler ev aleti aldı
6 Şubat depremlerinin yaşandığı illerde sıfıra yaklaşan harcamalar, 21 Mart’ta yıl ortalamasını yakaladı. Bu dönemde afet bölgelerinde beyaz eşya ve küçük ev aletleri, elektronik, ev, bahçe, mobilyada ortalamanın üzerinde internet alışverişi yapıldı.
E-ticaret hacminin yarısından fazlasını 25-36 yaş aralığındaki tüketiciler yaparken, öne çıkan yaş 29 yaş oldu. İnternet alışverişi en çok 18.00-24.00 arasındaki 6 saatlik periyotta gerçekleştirilirken, ortalama sepet büyüklüklerinde havayolları, beyaz eşya ve küçük ev aletleri alışverişleri büyük paya sahip oldu. Mobil uygulamalardan yapılan alışveriş, web sitelerinden yapılan alışverişi geride bıraktı. İşlem sayısı bakımından yüzde 91, tutar bakımından ise yüzde 80 oranında mobil uygulama kullanıldı.
Gıda arttı, seyahat azaldı
E-ticarette 2019-2023 arasında en çok büyüyen sektörler, yüzde 171 ile gıda ve süpermarket sektörleri oldu; ev, bahçe, mobilya, dekorasyon, beyaz eşya ve küçük ev aletleri arkadan geldi. Bu dönemde Kovid-19’un da etkisiyle en düşük büyüme oranı seyahat, taşımacılık ve depolama sektöründe görüldü. En çok taksitli işlem; anne-bebek ürünleri, beyaz eşya ve küçük ev aletleri ile çiçekçilikte yapılırken, ortalama taksit sayısı 2 ile 5 arasında değişti.
Türkiye genelinde ortalama kargo teslim süresi 46.2 saat olarak gerçekleşti. Kargo gönderilerinin teslim edilememe sebepleri sırasıyla; müşterinin gönderiyi kabul etmemesi ile adreste bulunamama oldu.
Sektör sektör en fazla satılanlar
E-ticarette sektör bazında en çok satılan ürünler şöyle:
– Giyim ve ayakkabı: Ayakkabı, gömlek, mont ve ceket, pantolon, elbise.
– Elektronik: Cep telefonu, dizüstü bilgisayar, televizyon, ağ sistemleri, masaüstü bilgisayar.
– Beyaz eşya: Airfryer, fritöz, klima, mutfak ve yemek aletleri, çamaşır makinesi, buzdolabı.
– Gıda: Meyve-sebze, çay, et, deniz ürünleri ve yumurta, hamburger, kebap, pizza, pide, döner, tatlı, dondurma.
